مغز ابله | 27 | حافظه | 8 | هیپوکامپوس

به نظر می‌رسد که سیناپس‌ها مکان‌های قرارگیری اطلاعات باشند. مثل سلسله‌ی صفر و یک‌هایی که بر روی یک هارد نماینده‌ی یک فایل خاص است. در نتیجه یک کلکسیون از سیناپس‌ها در یک مکان خاص می‌تواند نشانگر یک حافظه باشد؛ و زمانی که این کلکسیون از سیناپس‌ها فعال می‌شود، ما آن حافظه را تجربه می‌کنیم.

به عبارتی این سیناپس‌ها فرم فیزیکی حافظه‌های خاص به شمار می‌روند، درست مثل الگوهای خاصی که جوهر بر روی کاغذ می‌اندازد و شما با نگاه کردن به کلمات درج شده، تعبیر خاصی از آن می‌کنید. زمانی هم که یک یا یک دسته از سیناپس‌ها فعال می‌شوند، مغز آن را به یک حافظه‌ی خاص تعبیر می‌کند.

ساخت حافظه‌های بلندمدت، به وسیله‌ی تشکیل این سیناپس‌ها را انکدینگ یا کُد/رمز کردن می‌نامیم؛ و این همان پروسه‌ای‌ست که ما اطلاعات و حافظه را در مغز خود ذخیره می‌کنیم.

پروسه‌ی کد کردن، پروسه‌ای‌ست که مغز به سرعت انجام می دهد ولی نه آنقدر سریع که دیگر حافظه‌ی کوتاه‌مدت نیازی به قرار دادن اطلاعات روی هوا نداشته باشد. حافظه‌ی کوتاه‌مدت اطلاعات را از طریق الگوهای فعالیت نورون‌ها دنبال می‌کند چرا که پروسه‌ی کد کردن به هر حال زمانبر است و در جا عمل نمی‌کند. پس حافظه‌ی کوتاه‌مدت سیناپس‌های جدید را تشکیل نمی‌دهد ولی تحریک کننده‌ی پروسه‌ای‌ست که منجر به تشکیل سیناپس‌ها خواهد شد. چیزی را در حافظه‌ی کوتاه‌مدت خود تکرار کنید و به مقدار کافی فعال نگه‌ش دارید تا به حافظه‌ی بلندمدت زمان کافی برای انکد کردن آن را بدهید.

ولی این تکرار برای یادآوری، تنها یکی از راه‌های به خاطر سپردن چیزهاست و ما دائم در حال این کار نیستم. خیلی از خاطره‌های ما، چیزهایی نیستند که با خودمان تکرارشان کرده باشیم و حالا جزئی از حافظه‌ی بلندمدت ما باشند.

شواهدی وجود دارد که می‌گوید تقریبا تمام آن چیزی که ما تجربه می‌کنیم به شکلی در حافظه‌ی بلندمدت جا خوش می‌کند.

تمام اطلاعاتی که از حواس گوناگون دریافت می‌کنیم به همراه احساسات مرتبط با آن و جنبه‌های ذهنی که به آن مرتبط است به سمت Hippocampus / هیپوکامپوس در temporal lobe یا لب گیجگاهی فرستاده می‌شوند.

هیپوکامپوس یک منطقه‌ی بسیار فعال در مغز است که به صورت دائم در حال کمباین کردن اطلاعاتی که از طریق ورودی‌ها می‌گیریم به حافظه است. درست مثل یک ماشین کمباین در یک دشت وسیع گندم.

چطور است کمی در خصوص هیپوکامپوس حرف بزنیم. هیپوکامپوس قسمتی از سیستم لیمبیک در لوب گیجگاهی است. کاربردش پردازش حافظه‌های بلندمدت و واکنش‌های احساسی‌ست.

هیپوکامپوس ظاهری به شکل نعل اسب دارد و نه تنها در ذخیره‌سازی حافظه‌های بلند مدت دستی دارد بلکه مسئول حافظه مربوط به مکان‌های اشیا و افراد نیز است. ما بدون کارکرد صحیح هیپوکامپوس حتی نمی‌توانیم به خاطر بیاوریم که خانه‌مان کجا بوده. تاثیر از بین رفتن این قسمت از مغز در بیماران آلزایمر باعث اختلالات فراوان از این دست می‌شود. +

بر اساس شواهدی زیاد از آزمایش‌های گوناگون، به نظر می‌رسد که هیپوکامپوس همانجایی‌ست که پروسه‌ی انکد کردن اتفاق می‌افتد؛ و افرادی که از این ناحیه آسیب دیده‌اند، قادر به کد کردن حافظه‌های جدید نیستند؛ و کسانی که دائم در معرض یادگیری و به خاطر سپردن اطلاعات قرار دارند، هیپوکمپی‌های بسیار بزرگتری نسبت به سایرین دارند (مانند راننده‌های تاکسی که ناحیه‌های هیپوکمپال بزرگتری دارند که به پروسه‌های مربوط به حافظه‌ی فضایی و مسیریابی مرتبط است. بعدا در خصوصشان بیشتر صحبت می‌کنیم).

بزرگ‌تر بودن هیپوکمپی‌ها نشانه‌ی وابستگی بیشتر این افراد به این ناحیه‌هاست. در اصل یادگیری و هیپوکامپوس با هم رابطه‌ی مستقیمی دارند. بعضی از آزمایشات حتی توانسته‌اند حافظه‌های جدید را برچسب‌گذاری کرده و رد آن‌ها را در هیپوکامپوس بزنند. تازه این شامل آزمایشات و اسکن‌های جدیدی که برای بررسی فعالیت زنده و همزمان هیپوکمپال می‌شود نیست.

حافظه‌های جدید توسط هیپوکامپوس کار گذاشته می‌شوند و به آهستگی به سمت کورتکس حرکت می‌کنند و حافظه‌های جدیدتر نیز از پی‌اش می‌آیند و آن‌ها را به جلو هل می‌دهند. این جریان آهسته، حافظه‌های کد شده را تقویت می‌کند. به این کار یکپارچه‌سازی یا کانسالیدیشن می‌گویند.

پس روش تکرار در حافظه‌ی کوتاه‌مدت جهت به خاطر آوردن، تنها روش ذخیره‌ی اطلاعات در حافظه‌ی بلندمدت نیست ولی معمولا برای اینکه مطمئن شوید که دسته‌ی خاصی از اطلاعات به خوبی کد شده‌اند، ضروری‌ست.